Xitoy 2025-yil 1-dekabrdan boshlab kamyob yer metallari eksporti uchun shartlarni qat'iylashtirishga qaror qildi. AQSh esa Pekinni ushbu cheklovlarni joriy etmaslikka faol ravishda undamoqda. Savol shuki — nega va bu qaror butun dunyo uchun nimani anglatadi?

Xitoy hozirda dunyo bo'yicha kamyob yer metallari ishlab chiqarishining 90% gacha qismini nazorat qiladi. Bu metalllar avtomobilsozlik, elektronika, mudofaa tizimlari va aerokosmik sanoat uchun muhim ahamiyatga ega. Xitoy hali to'liq eksport embargo e'lon qilgani yo'q, biroq ushbu masala bo'yicha keskin ritorika allaqachon ko'plab davlatlarni xavotirga solgan. Endilikda ushbu metalllarni xarid qilish uchun maxsus hukumat ruxsati talab etiladi. Kimlarga va qanday shartlarda bu ruxsat berilishi hozircha noma'lum. Bitta narsa aniq — endi har bir mamlakat o'ziga kerakli hajmni xarid qila olmaydi.

Ko'pchilik iqtisodchilar fikricha, Xitoy bu chorani Donald Trampning boj tahdidlariga javoban kiritgan. Biroq cheklovlar hamma davlatlarga birday tatbiq etilmasligi mumkin. Shunga qaramay, hozircha hech narsa tasdiqlanmagan. Agar Pekinning maqsadi chindan ham Trampga qarshi iqtisodiy zarba bo'lsa, bu mantiqan tushunarli — chunki ikki sanoat giganti o'rtasida to'liq savdo urushi kechmoqda. Axir Tramp nimani kutgan edi — Xitoy qarshi choralar ko'rmasliginimi?

Kamyob yer metallari, jumladan, Tomahawk raketalari va F-35 qiruvchi samolyotlari ishlab chiqarishda ham qo'llaniladi. Demak, Xitoy — nazariy jihatdan — xorijdagi ayrim ilg'or qurol tizimlari ishlab chiqarish jarayonini izdan chiqarish imkoniyatiga ega. Iqtisodchilar ogohlantirmoqda: eksport cheklovlarining kuchayishi keng ko'lamli tarmoqlarga ta'sir ko'rsatib, elektronika va avtomobil narxlarining oshishiga, natijada esa oddiy iste'molchilarga zarba berishiga olib kelishi mumkin.

Xabar qilinishicha, ko'plab texnologik kompaniyalar allaqachon alternativ kamyob metall yetkazib beruvchilarni izlamoqda, biroq qisqa muddatda Xitoy importini to'liq almashtirish deyarli imkonsiz. Eng yaxshi ssenariy — Pekin va Vashington noyabr oyida kelishuvga erishib, yangi global iqtisodiy silkinishlar va narx beqarorligini oldini olishidir.

Yuqoridagilardan kelib chiqib aytish mumkinki, bu savdo urushi keskinligining yangi bosqichi butun dunyo uchun jiddiy global xatar tug'dirmoqda. So'nggi yillarda dunyo tobora bo'lingan va fragmentatsiyalashgan, bu jarayon esa 2025-yilda Donald Tramp tomonidan yanada tezlashtirildi. Tramp kimning AQSh bozoriga kirish uchun qancha to'lashi va kim kim bilan, qanday valyutada savdo qilishi mumkinligini bevosita belgilab bermoqda. Shu bois bugungi ko'plab global tovar narxlari bevosita Tramp siyosati natijasidir.

EUR/USD to'lqin tuzilmasi

Hozirgi EUR/USD to'lqin tahliliga ko'ra, juftlik ko'tariluvchi trend segmentini shakllantirishda davom etmoqda. Tuzilma hanuz Prezident Tramp qarorlari hamda AQShning yangi ma'muriyatining ichki va tashqi siyosati haqidagi yangiliklarga kuchli bog'liq. Joriy ko'tariluvchi trend 1.25 darajasigacha cho'zilishi mumkin.
Hozirda biz, ehtimol, murakkab va cho'zilgan 4-korrektiv to'lqinning yakunlanishini kuzatyapmiz. Shu sababli, men xarid (buy) imkoniyatlariga e'tibor qaratishda davom etaman. Yil oxirigacha yevro 1.2245 darajasiga (200.0% Fibonacci) tomon o'sishini kutilmoqda.

GBP/USD to'lqin tuzilmasi

GBP/USD to'lqin shakli ham o'zgargan. Juftlik hanuz ko'tariluvchi impuls segmenti ichida bo'lsa-da, ichki struktura murakkablashgan. 4-to'lqin uch qismli korreksiya shaklida kechmoqda va 2-to'lqinga qaraganda ancha cho'zilgan. Eng so'nggi uch to'lqinli pasayuvchi korreksiya tugaganga o'xshaydi. Agar bu taxmin to'g'ri bo'lsa, kengroq trenddagi o'sish qayta tiklanadi, dastlabki maqsadlar 1.38 va 1.40 darajalarida joylashgan.

Tahlilning asosiy tamoyillari

1. To'lqin tuzilmalari sodda va aniq bo'lishi kerak. Murakkab shakllar bilan savdo qilish qiyin va ko'p hollarda qayta ko'rib chiqishni talab qiladi.
2. Agar bozor holati noaniq bo'lsa, savdodan chetda turing.
3. Bozor yo'nalishida 100% ishonch yo'q. Har doim Stop-Loss himoya buyruqlaridan foydalaning.
4. To'lqin tahlili boshqa bozor tahlili usullari va savdo strategiyalari bilan birgalikda qo'llanishi kerak.